Turska je oborila dron koji je narušio njen zračni prostor i otkrila još dva srušena drona tokom pet dana, što označava eskalaciju incidenata povezanih s prelijevanjem ruskog rata iz Ukrajine u regiju Crnog mora.
Turski borbeni avioni F-16 presreli su i uništili bespilotnu letjelicu u ponedjeljak nakon što je ušla u turski zračni prostor iz Crnog mora, saopćilo je Ministarstvo nacionalne odbrane.
Dron je oboren u blizini Çankırija, otprilike 120 kilometara od Ankare, nakon što se činilo da je van kontrole.
U petak su vlasti pronašle srušeni dron u blizini Kocaelija, oko 30 kilometara južno od Istanbula. Ministarstvo unutrašnjih poslova saopštilo je da početni nalazi ukazuju na to da se radi o dronu ruske proizvodnje tipa Orlan-10 koji se koristi u izviđačke i nadzorne svrhe.
Drugi srušeni dron otkriven je u subotu na polju u blizini Balikesira, oko tri sata jugozapadno od Istanbula, izvještavaju turski mediji.
Poljoprivrednici su pronašli dron i predali ga vlastima, koje su ga prevezle u Ankaru na analizu. Porijeklo drona iz Balıkesira je i dalje predmet istrage.
Ministarstvo je saopštilo da je dron u ponedjeljak uništen “na najprikladnijem mjestu” nakon što su procedure završene. Ostaci su se raspali u male komade i rasuli po širokom području, što je otežalo napore spašavanja.
“Zbog tekućeg rata… naši sagovornici su upozoreni da obje strane trebaju biti opreznije u vezi s takvim negativnostima u vezi sa sigurnošću Crnog mora”, saopštilo je ministarstvo.
Postavljena su pitanja protivvazdušne odbrane
Incidenti su pokrenuli pitanja o spremnosti turske protivvazdušne odbrane, posebno nakon što je prvi dron prodro duboko u turski zračni prostor prije nego što je presretnut.
Namık Tan, poslanik opozicione CHP stranke i bivši ambasador, doveo je u pitanje da li je turski radarski sistem dovoljan da otkrije dron sposoban da se približi glavnom gradu i ključnim odbrambenim objektima.
Ministarstvo odbrane odbacilo je kritike, rekavši da turska kontrola zračnog prostora funkcionira kontinuirano, s radarom, sistemima ranog upozoravanja, elektronskog ratovanja i presretanja koji rade u slojevitoj arhitekturi.
“Proces u vezi s dotičnom bespilotnom letjelicom uspješno je vođen i završen”, saopćilo je ministarstvo. “Tvrdnje da je naš sistem protivvazdušne odbrane slab ne odražavaju istinu.”
Ministarstvo je saopštilo da mala veličina drona predstavlja značajne izazove u detekciji, zahtijevajući unakrsnu provjeru od strane više senzorskih sistema.
Četiri putnička aviona koja su se približavala aerodromu Esenboga u Ankari preusmjerena su u Konyu 15. decembra kao mjera predostrožnosti tokom presretanja.
Napadi na Crnom moru u porastu
Incidenti s dronovima dolaze usred sve češćih napada na plovila u Crnom moru, uključujući i neka koja pripadaju turskim kompanijama.
Krajem novembra, ukrajinske snage su u Crnom moru blizu turske obale napale dva tankera identificirana kao dio ruske tajne flote – Virat i Kairos. Turski spasilački timovi evakuirali su članove posade s oba broda.
Početkom decembra, tanker Midvolga-2, koji je prevozio suncokretovo ulje iz Rusije u Gruziju, napadnut je oko 130 kilometara od turske obale.
Prema izvještajima turskih medija, 12. decembra, ruska raketa pogodila je turski brod Cenk T, koji plovi pod panamskom zastavom, dok je bio usidren u luci Odesa. Brod, kojim upravlja turska kompanija Cenk Ro-Ro, pruža putničke i teretne usluge između Turske i Ukrajine.
Turski predsjednik Recep Tayyip Erdoğan upozorio je obje strane da prestanu ciljati civilne brodove. “Ciljanje trgovačkih i civilnih brodova neće nikome koristiti”, rekao je. “Jasno prenosimo naše upozorenje objema stranama.”
Turska je osudila napade i pozvala Rusiju i Ukrajinu na suzdržanost. Ankara održava diplomatske odnose s objema zemljama od ruske invazije na Ukrajinu u februaru 2022. godine.
Crno more povezuje Tursku, Rusiju, Ukrajinu, Gruziju, Bugarsku i Rumuniju. Turska kontrolira Bosforski i Dardanelski tjesnac, jedine prolaze između Crnog mora i Mediterana.
