ANKARA (AA) – U 2021. godini zabilježeni su veliki pomaci u pogledu zaštite divljih životinja i okoliša, uključujući zabranu plastike za jednokratnu upotrebu, dok su mnogi izvještaji upozoravali na rastuće prijetnje prirodi, kao i divljim životinjama.
Evo pogleda na globalna ekološka dešavanja, izvještaje, događaje i priče iz 2021. godine koje je sastavila Anadolu Agency.
JANUAR
5. januar: Električni automobili čine više od pola kupljenih automobila u Norveškoj, koja je prva u svijetu koja je dostigla standard.
6. januar: Španija registruje najnižu temperaturu u svojoj istoriji, a meteorološka stanica u katalonskim Pirinejima registruje rekordan -34,1 stepen Celzijusa.
8. januar: Prošla 2020. godina je zabilježena kao najtoplija godina u Evropi, prema podacima evropske službe za praćenje klime.
14. januar: Prošla 2020. godina jedna je od tri najtoplije godine ikad zabilježene, navodi Svjetska meteorološka organizacija (WMO), uz konstataciju da je vrućinu na kraju zaustavio prirodni klimatski fenomen La Nina.
FEBRUAR
4. februar: Vlasti Somalije proglašavaju vanredno stanje zbog najezde pustinjskih skakavaca u pokrajini Južnoj Somaliji.
10. februar: Naučnici navode da je zapremina arktičkog leda u januaru bila druga najniža od 2017.
19. februar: Sjedinjene Američke Države (SAD) se zvanično ponovo pridružuju Pariškom sporazumu, saopštava State Department, navodeći da klimatske promjene i nauka “nikada” više ne mogu biti “dodaci” vanjskoj politici Washingtona.
24. februar: Više od 14 miliona tona saharske prašine kruži u atmosferi iznad sjeverne Afrike, sjevernog Atlantika i Evrope, navela je Svjetska meteorološka organizacija.
MART
3. mart: Rezultat ljudskog djelovanja je milion ugroženih životinjskih i biljnih vrsta od oko osam miliona, koliko ih je evidentirano na Zemlji, podaci su iz izvještaja o biodiverzitetu i uslugama ekosistema.
4. mart: Prvi na svijetu reciklirani plastični jedrenjak započinje misiju u najvećem slatkovodnom jezeru u Africi kako bi podigao svijest o zagađenju plastikom, objavljuju Ujedinjene nacije (UN).
11. mart: Usporavanje globalnog zagrijavanja krajem prošlog vijeka odražava se u padu prenosa malarije u etiopskoj visoravni, pokazuje studija koju su vodili Barcelona institut za globalno zdravlje (ISGlobal) i Univerzitet u Chicagu.
23. mart: Suša uzrokovana klimatskim promjenama u Somaliji ostavila je 70 posto porodica u toj zemlji bez pristupa vodi za piće i hitno im je potrebna humanitarna podrška, navodi neprofitna organizacija Save the Children.
APRIL
2. april: Temperature u većem dijelu sjeverozapadne Evrope dostižu rekordne nivoe jer neuobičajeno toplo vrijeme zahvata regiju.
8. april: Više od 30 šefova država i globalnih lidera obećava da će dati prioritet akcijama koje pomažu afričkim zemljama da se prilagode uticajima klimatskih promjena i bolje napreduju.
21. april: Institucije EU postigle dogovor o konkretnom tekstu klimatskog zakona.
26. april: Kenija saopštava da je konačno uspjela zaustaviti najezdu skakavaca koja je zahvatila ovu istočnoafričku zemlju.
MAJ
5. maj: Akutna nesigurnost hrane dostigla je petogodišnji maksimum širom svijeta dok se međunarodna zajednica bori sa sukobima, pandemijom koronavirusa i klimatskim promjenama, navodi se u izvještaju Globalne mreže za krize povexane s hranom.
14. maj: Španija se zagrijava brže od svjetskog prosjeka, navodi se u studiji koja je pokazala da je 2020. bila najtoplija godina u toj evropskoj zemlji.
20. maj: Najveći ledeni brijeg na svijetu – skoro 80 puta veći od Manhattana – odvojio se od Antarktika.
21. maj: Ministri zaštite životne sredine zemalja G7 saglasni su da preduzmu nove korake protiv upotrebe fosilnih goriva i da ispune klimatske ciljeve u skladu sa ograničavanjem rasta globalnih temperatura na 1,5 stepeni Celzijusa.
JUNI
5. juni: Treći mjesec zaredom, krčenje šuma u Amazonu obara rekorde, jer je u maju u toj zemlji prekrčeno 1.180 kilometara kvadratnih, prema podacima Brazilskog instituta za svemirska istraživanja.
8. juni: Evropa u 2021. doživljava najhladnije proljeće u posljednjih nekoliko godina, ali temperature su znatno iznad prosjeka u drugim dijelovima svijeta, posebno u sjevernoj Africi, na Bliskom istoku, te sjevernoj i zapadnoj Rusiji, navodi Svjetska meteorološka organizacija.
15. juni: Tokom samita lidera 14. juna, NATO po prvi put raspravlja o borbi protiv klimatskih promjena, a alijansa tu temu uključuje i u dnevni red inicijative NATO 2030.
22. juni: Otrovne hemikalije u plastičnom otpadu truju ljude tako što prodiru u jaja peradi, prema izvještaju češke ekološke nevladine organizacije Arnika i Međunarodne mreže za eliminaciju zagađivača.
28. juni: Novi Zeland najavljuje planove za zabranu korištenja plastike za jednokratnu upotrebu, uključujući pribor za jelo, slamke, pamučne štapiće i ambalažu do 2025. godine.
JULI
2. juli: Toplotni talas bez presedana u Kanadi bilježi rekordnu temperaturu od 49,6 stepeni Celzijusa koja se proteže čak i do njenih arktičkih teritorija, navodi Svjetska meteorološka organizacija, koja upozorava da su klimatske promjene “definirajući izazov našeg vremena.”
8. juli: Međunarodni tim klimatskih naučnika i Klimatski centar Međunarodne federacije Crvenog krsta Crvenog i Crvenog polumjeseca tvrde da su klimatske promjene uzrokovane ljudima povećale vjerovatnoću takvog toplotnog vala za najmanje 150 puta.
23. juli: Opasnosti povezane s vodom na popisu prirodnih katastrofa s najvećim ljudskim gubicima u posljednjih 50 godina , navodi Svjetskoj meteorološkoj organizaciji.
30. juli: Eksperti tvrde da će bez velikih promjena u politici emisije ugljika, oko 83 miliona ljudi će umrijeti od problema povezanih s globalnim zagrijavanjem u 21. vijeku, navodi se studiji objavljenoj u časopisu Nature Communications.
AVGUST
3. avgust: Šumski požari su se proširili na mnoge dijelove svijeta, prema podacima FIRMS sistema američke svemirske agencije NASA-e.
9. avgust: Izvještaj IPCC Radne grupe I, pod nazivom “Klimatske promjene 2021: osnova fizičke nauke”, naglašava da će globalne temperature vjerovatno porasti za 1,5 stepeni Celzijusa do 2030. godine.
13. avgust: Juli 2021. godine bio je najtopliji mjesec ikad zabilježen, navodi Nacionalna uprava za okeane i atmosferu (NOAA) dok zabrinutost i dalje raste zbog razornih posljedica klimatskih promjena.
SEPTEMBAR
1. septembar: Više od 30 miliona ljudi širom svijeta umire od gladi, navodi se u izvještaju specijalnog izvjestioca UN-a.
10. septembar: Američki univerzitet Harvard objavio je da će prestati da ulaže u fosilna goriva nakon višegodišnjih kritika studenata i fakulteta.
15. septembar: Čak i zemlje sa jakim klimatskim ciljevima nisu na putu da ih ispune, dok ih veliki broj nije uspio iznijeti obaveze za 2030. godinu, navodi se u izvještaju Climate Action Tracker.
17. septembar: Generalni sekretar UN-a Antonio Guterres upozorio je da je svijet na “katastrofalnom putu” ka zagrijevanju od 2,7 stepeni Celzijusa, daleko od željenog cilja od 1,5 stepena Celzijusa potrebnog da se ograniče razorne posljedice klimatskih promjena.
21. septembar: Kineski predsjednik Xi Jinping naredio je obustavu izgradnje novih energetskih projekata na ugalj u inostranstvu.
OKTOBAR
5. oktobar: Procjenjuje se da je 14 posto koralnih grebena širom svijeta nestane za manje od jedne decenije, navodi se u studiji koju je objavila Globalna mreža za praćenje koralnih grebena.
14. oktobar: Najbogatije zemlje svijeta, koje su odgovorne za oko 75 posto globalnih emisija stakleničkih plinova (GHG), nisu na putu da ograniče globalno zagrijavanje na 1,5 stepeni Celzijusovih uprkos povećanju ambicija, navodi se u Izvještaju o transparentnosti klime za 2021.
19. oktobar: Tri mjeseca nakon smrtonosnih poplava koje su zahvatile zapadnu Evropu, stručnjaci upozoravaju da bi prirodne katastrofe u budućnosti mogle postati češće i raznovrsnije.
26. oktobar: Svijet je na pravom putu porasta globalne temperature od 2,7 stepeni Celzijusa do kraja stoljeća, prema izvještaju, pri čemu je šef UN-a rekao da svjetski lideri i dalje mogu raditi za zeleniju budućnost.
Do kraja stoljeća u svijetu će temperatura porasti za 2,7 stepeni Celzijusa, navodi se u izvještaju Ujedinjenih nacija, pri čemu je šef UN-a rekao da svjetski lideri i dalje mogu raditi za zeleniju budućnost.
31. oktobar: Konferencija UN-a o klimatskim promjenama, poznata kao COP26, počinje u Glasgowu, u Škotskoj, sa novim obećanjima koja će biti objavljena u borbi protiv klimatskih promjena.
NOVEMBAR
1. novembar: Svjetski lideri daju izuzetna obećanja o konkretnoj akciji na samitu COP26 kako bi ograničili rastuće temperature i podržali male ostrvske države u razvoju (SIDS) i Afriku da se prilagode klimatskim promjenama.
2. novembar: Više od 100 svjetskih lidera potpisalo je deklaraciju kojom se obavezuje da će zaustaviti gubitak šuma i degradaciju zemljišta do 2030. godine.
4. novembar: Procjenjuje se da će do 2030. godine 50 posto svjetske populacije koja živi u obalnim područjima biti izloženo poplavama, olujama i cunamiju, navodi se u izvještaju UN-a.
6. novembar: Dvadeset i tri zemlje su se obavezale na nacionalno obrazovanje o klimi na konferenciji COP26, stavljajući klimu u centar nacionalnih nastavnih planova i programa.
13. novembar: COP26 se završava dok sve zemlje koje učestvuju postižu novi sporazum o klimi koji će pokušati zadržati globalno zagrijavanje na 1,5 stepeni Celzijusa.
DECEMBAR
10. decembar: Japan kaže da su emisije stakleničkih plinova u zemlji prošle godine pale na rekordno nizak nivo, uglavnom zbog pandemije COVID-19 i karantina koji su usporili ekonomske aktivnosti.
13. decembar: Rusija stavlja veto na rezoluciju Vijeća sigurnosti UN-a koja bi formalno povezala klimatske promjene i globalnu sigurnost.
14. decembar: Temperatura od 38 stepeni Celzijusa izmjerena 20. juna 2020. u Verhojansku, u Rusiji, priznata je kao novi temperaturni rekord na Arktiku, području oko Sjevernog pola, saopštila je Svjetska meteorološka organizacija.
20. decembar: Kancelarija UN-a za humanitarnu akciju objavljuje da je pokrenula plan humanitarnog odgovora za Somaliju za 2022. godinu, tražeći 1,5 milijardi dolara za pomoć 5,5 miliona ljudi kojima je potrebna.
