Kultura

Kod Živinica postoji drvena džamija koja je stara 287 godina

Da li ste znali da u Priluku kod Živinica postoji drvena džamija koja je stara čak 287 godina? Nalazi se u prirodi i predivna je.

Kod Živinica postoji drvena džamija koja je stara 287 godina - bastina.ba

U historijskim dokumentima navedeno je da je izgradio kapetan tuzlanske kapetanije Derviš hadži Hasan-beg zajedno sa svojim saradnikom Mustafom. Sve do 1998. godine u ovoj džamiji se obavljalo pet dnevnih namaza. Mještani su 1999. sagradili drugu džamiju.

Međutim, u staroj i dalje mnogi vjernici prije džume-namaza klanjaju nafile, odnosno dobrovoljne namaze. Proglašena je nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine. Zbog zastarjelosti je morala biti rekonstruisana, ali je njen izgled ipak ostao isti.

Vanjske dimenzije džamije iznose oko 7,05 x 12,27 metara. Ulazni prostor – trijem (dimenzija oko 3,20 x 6,85 metara) izgrađen sa sjeverozapadne strane objekta i centralni molitveni prostor (vanjskih dimenzija oko 6,80 x 8,50 metara) čine jednu građevinsku cjelinu povezanu strmim četverovodnim krovom, piše baština.ba.

Drvena džamija karakteristična je i po prelijepim motivima na mihrabu i minberu i ulaznom portalu.

U kompleksu harema nalazi se i 145 stabala hrasta, koji pripada rodu quercus. Ova stabla predstavljaju jedan od rijetkih preostalih rezervata, koji je ostao sačuvan od bogatog šumskog kompleksa hrastove šume kakav je nekada postojao u dolini rijeke Spreče.

Uz staru drvenu džamiju u selu Priluk nalazi se aktivan mezaristan sa nekoliko stotina nišana, od kojih su desetine starijih koncentirani isključivo oko stare džamije. Ovi nišani su izrađeni od kamena pješčara i vremenom su potamnjeli. Najstariji datirani nišan je iz 1768. godine što pokazuje da je ukopavanje uz džamiju počelo odmah nakon njene izgradnje.

U mezarju je zastupljeno nekoliko je oblika muških nišana (turban u gužve, čatal turban i glat turban) dok su ženski nišani jednoobrazni (nišan sa ženskom kapom). U mezarju je evidentiran još jedan tip nišana. To su nišani sa derviškom kapom. U kasnijem periodu (19. i 20. st.) i ženski nišan preuzima ovaj oblik.

Česti motivi na nišanima su sablje, uklesana ili isklesana nišica, čomaga (buzdovan) i oblik koji najviše podsjeća na oblik kubure (pištolja). Neobično je to što se ovaj oblik često pojavljuje u paru.

U kompleksu harema džamije nalazi se i 145 stabala hrasta lužnjaka. Hrastovi u haremu džamije u Priliku imaju starost preko 100 godina. Njihova visina iznosi preko 40 metara. Ovi hrastovi pripadaju rodu Quercus. Ova grupacija hrasta predstavlja jedan od rijetkih preostalih rezervata koji je ostao sačuvan od bogatog šumskog kompleksa hrastove šume kakav je nekada postojao u dolini rijeke Spreče.

Usljed dotrajalosti lokalno stanovništvo je u nekoliko navrata izvršilo opravke na džamiji, tako da je 1927. godine izvršena zamjena dotrajalog krovnog pokrivača od drvene šindre crijepom, da bi sedamdesetih godina prošlog stoljeća u nekoliko navrata obnavljani pojedini segmenti džamije.

Stara džamija u Priluku je jedna od samo nekoliko očuvanih izvornih drvenih džamija Bosne i Hercegovine, izgrađenih u cjelosti od drveta. Zajedno sa haremom i starom hrastovom šumom, čini skladan i rijedak prirodno-historijski ambijent.

Dr. sc. Suadin Strašević, autor je knjige pod nazivom „Stara džamija u Priluku“, koja je u izdavaštvu Zavoda za zaštitu i korištenje kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa TK objavljena 2014. godine.

Projekat „Predstavljanja i afirmacije nacionalnih spomenika Tuzlanskog kantona u elektronskim i drugim aktuelnim medijima“, tokom 2018. godine, provodi Zavod za zaštitu i korištenje kulturno-historijskog i prirodnog naslijeđa Tuzlanskog kantona, uz saglasnost i podršku nadležnog Ministarstva za kulturu, sport i mlade TK.


Facebook komentari

Izneseni komentari su privatna mišljenja autora i ne odražavaju stavove redakcije portala Haber.ba. Molimo autore komentara da se suzdrže od vrijeđanja, psovanja i vulgarnog izražavanja. Portal Haber.ba zadržava pravo da obriše komentar bez prethodne najave i objašnjenja - Više o Uslovima korištenja...
Na vrh